«دا» رفته رفته در خانهها و در میان نسل جوان جای خود را یافت و این تنها مرهون تلاش نویسندهای بود که تقریباً هفت سال از زندگیاش را صرف جمعآوری و تحقیق درباره این اثر کرد. کتاب خاطرات سیده زهرا حسینی را شامل میشود که دربردارنده خاطراتی تلخ و تکاندهنده از روزهای خون و حماسه در خرمشهر است؛ نگاه به جنگ از دید یک نیروی مردمی داوطلب.
کتاب پس از استقبال در جریان ترجمه قرار گرفت. قرار شد پال اسپراکمن که پیشتر چند اثر دفاع مقدس را به زبان انگلیسی ترجمه کرده بود، عهدهدار برگردان این کتاب هم باشد. پس از چهار سال ترجمه این کتاب هم به زبان انگلیسی به اتمام رسید و کتاب در انتشارات مزدا- با توافق مترجم- در آمریکا منتشر و توزیع شد. اما کار از همان روز رونمایی از ترجمه با حرف و حدیثهایی همراه شد. مترجم اینبار نام نویسنده را حذف کرد و به گفته برخی، مقدمه اثر نیز با اشکالاتی همراه است.
حالا ترجمه این کتاب به زبان اردو به اتمام رسیده و قرار است این برگردان امروز- پس از انتشار آن- نقد و بررسی شود. این ترجمه نیز به گفته سیده زهرا حسینی، راوی کتاب، با ابهامات و تحریفاتی همراه است. ابهاماتی که هرچند ممکن است پس از شناسایی و بحث و نظر رفع شود، اما حاشیهها را پیرامون پرمخاطبترین کتاب دفاع مقدس بیشتر کرده است.
سعیده حسینجانی، مدیر مرکز ترجمه حوزه هنری، در گفتوگو با خبرنگار فرهنگی تسنیم، با اشاره به ابهامات ایجاد شده درباره ترجمه این اثر به زبان اردو گفت: این کتاب از سوی سازمان فرهنگ و ارتباطات در کراچی پاکستان به زبان اردو ترجمه شده است. این اتفاق مربوط به دو سال قبل است و خود سازمان فرهنگ و ارتباطات بانی آن بوده نه حوزه هنری. امروز هم مراسم نقد این ترجمه در حوزه هنری برگزار میشود.
وی با بیان اینکه کارشناسان سازمان فرهنگ و ارتباطات ترجمه را بررسی کردهاند، در پاسخ به این پرسش که آیا وجود چنین رویهای باعث حاشیهسازی برای چنین آثاری نمیشود، گفت: قضیهای است که دو سال پیش انجام شده است. الآن مرکز ترجمه حوزه هنری با مرکز ساماندهی ترجمه سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی رایزنیهایی انجام داده و قرار شده که از این پس هم در مورد انتخاب کتابی که قرار است ترجمه شود و هم نتایج بعدی مشارکت و مشورتهایی انجام شود تا بعداً شاهد چنین اتفاقاتی نباشیم.
حسینجانی در پاسخ به این پرسش که آیا شما هم اذعان دارید که در ترجمه کتاب به زبان اردو تحریفاتی ایجاد شده است، افزود: ترجمه با توجه به نظر کارشناسان زبان اردو ایراداتی به آن وارد است.
رویه سریع و گاه شتابزده درباره ترجمه برخی از آثار دفاع مقدس در سالهای اخیر مشکلاتی را برای این قبیل از آثار ایجاد کرده است. علاوه بر این، نادیده انگاشتن حق نویسنده در این رویه انتقاداتی را به همراه داشت که میتوانید در اینجا و اینجا بخوانید.